Manʼs Attitude towards Life Events from the Perspective of Masnavī Maʿnavī

Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D Student, University at Farsi Language and Literature, Mohaqiq Ardabili, Ardabil. Iran.

2 Associate Professor, Faculty of Literature and Humanities, University of Mohaqiq Ardabili, Ardabil, Iran.

Abstract

Human life, from the beginning to the end, includes various events that are usually divided into two pleasant and unpleasant groups. The question of what and why these events occur and how to evaluate they are good or bad, as well as the discussion of how humans deal with these events are among the old concerns addressed by each of the world's schools of thought. Meanwhile, Muslim mystics, such as Mulavī, have also discussed this in detail. In this descriptive-analytical study, the causes of pleasant and unpleasant life events, as well as the way people deal with these events are examined from the perspective of Masnavī Maʿnavī, as one of the most important texts of mystical literature. In this regard, the results show that according to Mulavī in Masnavī, although the source of all events in the universe is the will of God, according to the same divine will, the reason for the occurrence of various events in the life is the action of man himself or a test to measure and guide him towards perfection. According to Mulavī, the criterion for evaluating events is not their pleasant and unpleasant appearance, but how they affect human growth and perfection. Surrender, gratitude and patience are also Mulavīʼs advice to face various life events.

Keywords

Article Title [Persian]

نگرش انسان به رویدادهای زندگی از منظر مثنوی معنوی

Authors [Persian]

  • امیر رجبی 1
  • حسین نوین 2
  • شکرالله پورالخلاص 2
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
Abstract [Persian]

زندگی انسان از آغاز تا پایان حیات شامل رویدادهای مختلفی است که معمولاً در دو گروه خوشایند و ناخوشایند تقسیم‌بندی می‌شود. پرسش از چیستی و چرایی وقوع این رویدادها و چگونگی ارزیابی خوب و بد بودن آنها و همچنین بحث درباره‌ی نحوه‌ی مواجهه‌ با این پیشامدها، از دغدغه‌های دیرینه‌ای است که هریک از مکاتب فکری و اعتقادی جهان، پاسخ‌های مختلفی به آن‌ها ارائه داده‌اند. در این میان، عارفان مسلمانی چون مولوی نیز به تفصیل در این‌باره بحث کرده‌اند. در پژوهش حاضر که به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی انجام شده‌است، علل وقوع رخدادهای خوشایند و ناخوشایند زندگی و همچنین نحوه‌ی برخورد انسان با این رویدادها از منظر مثنوی معنوی به عنوان یکی از امّهات متون ادبیات عرفانی بررسی می‌شود. در این راستا، نتایج پژوهش نشان می‌دهد از نظر مولانا در مثنوی، ضمن اینکه منشأ همه‌ی رویدادهای هستی اراده‌ی خداست، اما مطابق همان اراده‌ی الهی، دلیل وقوع پیشامدهای مختلف زندگی، یا عملکرد خود انسان است یا امتحانی برای سنجش و هدایت او به کمال. به نظر مولوی، معیار ارزیابی رخدادها، ظاهر خوشایند و ناخوشایند آنها نیست؛ بلکه چگونگی تأثیر آن‌ها بر رشد و کمال آدمی است. همچنین تسلیم، شکر و صبر، توصیه‌های مولوی برای مواجهه با پیشامدهای گوناگون زندگی است.

Keywords [Persian]

  • رویدادهای زندگی
  • مثنوی معنوی
  • مولوی
  • شرّ

References

قرآن کریم.
آقایی، اصغر؛ ایزدپناه، عباس. (1394). خیر و شر از دیدگاه مولوی در مثنوی معنوی. فصلنامه‌ی علمی-پژوهشی دانشگاه قم. سال شانزدهم، شماره چهارم، صص 43-70.
اسلامی، حسن. (1385). مثنوی و مسئله‌ی رنج انسانی. ماهنامه‌ معارف، شماره 38.
بحرانی، صدیقه؛ کاکایی، قاسم. (1389). رویکردهای مختلف به مسئله‌ی شر و حل این مسئله به کمک عشق الهی در جهان‌بینی مولانا. فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز. شماره 37، صص 35-60.
پورحسن، قاسم. (1387). مولوی و مسئله‌ی منطقی شر. فصلنامه زبان و ادب. شماره 36، صص 7-32.
جعفری، محمدتقی. (1388). تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی. تهران: اسلامی.
خرمشاهی، بهاءالدین؛ مختاری، سیامک. (1392). قرآن و مثنوی. تهران: قطره.
دوباتن، آلن. (1385). تسلی‌بخشی‌های فلسفه. مترجم عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغتنامه. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین ابن محمد. (1384). مفردات الفاظ القرآن. قم: انتشارات ذوی‌القربی.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1364). سرّ نی. تهران: انتشارات علمی.
زمانی، کریم. (1393). شرح جامع مثنوی. تهران: اطلاعات.
زمانی، کریم. (1393). میناگر عشق. تهران: نشر نی.
سجادی، سیدجعفر. (1393). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران: انتشارات طهوری.
شهبازی، ایرج. (1386). رنج از نگاه مولانا. پژوهشنامه ادب حماسی، دوره3، شماره4، صص 167-186.
شهیدی، جعفر. (1373). شرح مثنوی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
شیمل، آن‌ماری. (1370). شکوه شمس. ترجمه حسن لاهوتی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1361). احادیث مثنوی. تهران: امیرکبیر.
فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1386). شرح مثنوی شریف. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
قدردان قراملکی، محمدحسن. (1388). خدا و مسئله شر. قم: بوستان کتاب.
قرضاوی، یوسف. (1378). سیمای صابران در قرآن. ترجمه و تحقیق محمدعلی لسانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
کاشفی، حسین. (1375). لب لباب مثنوی. با مقدمه سعید نفیسی، تهران: اساطیر.
گرجی، مصطفی. (1391). بررسی و تحلیل ماهیت درد و رنج در مثنوی معنوی. مجله مطالعات عرفانی. شماره پانزدهم، صص 139-162.
گوهرین، سیدصادق. (1388). شرح اصطلاحات تصوف. تهران: زوّار.
محمدی ری‌شهری، محمد. (1388). میزان الحکمه. ترجمه حمیدرضا شیخی، قم: دارالحدیث.
مشیّدی، جلیل. (1391). دیدگاه حکیم سنایی(حدیقه) و مولانا(مثنوی) در باب شرور. پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا). سال ششم، شماره دوم، صص 163-194.
مطهری، مرتضی. (1382). عدل الهی. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (1387). بیست گفتار. تهران: صدرا.
مولوی، جلال‌الدین محمد. (1372). مقالات مولانا ( فیه مافیه). ویرایش جعفر مدرس صادقی، تهران: نشر مرکز.
مولوی، جلال‌الدین محمد. (1383). مثنوی معنوی. براساس نسخه‌ تصحیح شده رینولد نیکلسون، تهران: ققنوس.
همایی، جلال‌الدین. (1394). مولوی‌نامه(مولوی چه می‌گوید؟). تهران: انتشارات سخن.
Ethical Reflections
Volume 2, Issue 3 - Serial Number 7
October 2021
Pages 77-99

Files

History

  • Receive Date: 09 December 2021
  • Revise Date: 17 January 2022
  • Accept Date: 21 January 2022

Share

How to cite

Statistics