Document Type : Original Article
Authors
1 Assistant Professor, Department of Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Religious Studies, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, Faculty of Islamic History and Civilization, Tehran University, Tehran, Iran.
3 Ph.D in Comparative Religious Studies, Faculty of Religions, Comparative Religious Studies. University of Religions and Denominations, Qom, Iran.
Abstract
Keywords
Article Title [Persian]
Authors [Persian]
یکی از پرسشهای مهم دربارۀ اخلاق این است که چرا آدمیان، به صِرفِ ارادۀ اخلاقیزیستن، نمیتوانند اخلاقی زندگی کنند؟ به عبارت دیگر، چرا اخلاقیزیستن دشوار است؟ اینجاست که بحث از موانعِ اخلاقیزیستن به میان میآید. هر انسانی که خواستارِ اخلاقیزیستن باشد، با موانعی روبرو خواهد شد که او را از پیمودنِ راهِ اخلاقی-زیستن بازمیدارند. موانعِ اخلاقیزیستن به دو قسمِ جامعهشناختی و روانشناختی́ تقسیمپذیرند. موانعِ جامعه-شناختی اموری بیرونی اند که بر تصمیماتِ اخلاقیِ آدمی تأثیر مینهند و مانعِ آدمی برای اخلاقیزیستن می-شوند، از قبیلِ افکارِ عمومی، ارزشداوریهای دیگران، خوشایند و ناخوشایند و پسند و ناپسندِ دیگران. موانعِ روانشناختی، خود، بر دو قسمند: موانعِ معرفتی و موانعِ غیرِمعرفتی. موانعِ روانشناختیِ معرفتی́ موانعیاند که در روانِ آدمی́ مانعِ اخلاقیزیستن میشوند و، البتّه، به معرفت مربوطند. با توجّه به سخنانِ امام علی، علیهالسّلام، عُجب، جزموجُمود، تعصّب و آرزواندیشی́ از موانعِ روانشناختیِ معرفتیِ اخلاقیزیستن اند. ما کوشیدهایم تا این مدّعا را با روشی توصیفی- تحلیلی اثبات کنیم و نشان دهیم که، بر اساسِ سخنانِ امام علی، علیهالسّلام، این موانعِ روانشناختیِ معرفتی چگونه مانعِ اخلاقیزیستن میشوند.
Keywords [Persian]
Holy Qûr’ān
منابع
قرآنِ کریم،
7 . اسلامی، سیّدحسن (1388)، «جایگاه گوینده در اعتبار گفتار از دیدگاه احادیث»، دوفصلنامۀ حدیثپژوهی، سال اوّل، شمارۀ اوّل (بهار و تابستانِ 1388)، صص 167-179.
14 . محمّدیِ ریشهری، محمّد (1377)، میزانُ الحِکمَهِ، ج. 3، قم، دارُالحدیث.
21.____________ (1379)، «روشنفکری، تجدّد و دینداری»، فصلنامۀ پژوهشهای اجتماعی اسلامی، شمارۀ 24، (مهر و آبانِ 1379)، صص 146-162.