A Monotheistic Analysis of the Concept and Levels of the Virtue of Courage in Mystical Ethics

Document Type : Original Article

Authors

1 PhD student at Islamic Ethics in Shahid Beheshti University

2 Associate Professor, Department of Religions and Mysticism, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

Abstract

Courage is one of the main virtues in ethics and is one of the key and frequent terms in mysticism. Mystical ethics has a lot of capacity to elevate and deepen ethics, but even though a lot of attention has been paid to courage in philosophical ethics, its precise and systematic conceptualization is one of the important gaps in mystical ethics, like many moral properties. The present research, which was conducted in an analytical-descriptive method, has tried to express the specific perception of mystics about the concept of courage based on the main texts of the mystical school of ethics, to explain the connection between courage and mysticism in a reliable way, and to extract the degrees of realization of courage. and establish the structure of examining virtues with the approach of mystical ethics. Therefore, he has identified "the centrality of the human heart" and "being longitudinal of human existential layers" as two effective bases in mystical ethics, and he has achieved three aspects of the relationship between courage and mysticism, which are: intuitive monotheistic vision of God, love for God and Optional death experience. In addition to the fact that these aspects can be explained in various ways, they show the monotheistic nature of virtue in this sublime morality.

Keywords

Article Title [Persian]

تحلیلی توحیدی از مفهوم و مراتب فضیلت شجاعت در اخلاق عرفانی

Authors [Persian]

  • محمدمهدی ولی زاده 1
  • حسن سعیدی 2
1 دانشجوی دکتری اخلاق اسلامی دانشگاه شهید بهشتی
2 دانشیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
Abstract [Persian]

شجاعت یکی از فضیلت‌های اصلی در اخلاق و از اصطلاحات کلیدی و پرتکرار در عرفان است. اخلاق عرفانی، ظرفیت بسیاری برای تعالی و تعمیق اخلاق دارد اما علی‌رغم توجه فراوان به شجاعت در اخلاق فلسفی، مفهوم‌سازی دقیق و نظام‌مند آن مانند بسیاری از ملکات اخلاقی، یکی از خلأهای مهم در اخلاق عرفانی به شمار می‌رود. پژوهش پیش رو که به روش تحلیلی - توصیفی صورت‌گرفته، کوشیده تا بر اساس امهات متون مکتب اخلاق عرفانی، ضمن بیان تلقی خاص عرفا از مفهوم شجاعت، ارتباط شجاعت و عرفان را به نحو وثیقی تبیین کند، مراتب تحقق شجاعت را استخراج نماید و ساختار بررسی فضائل با رویکرد اخلاق عرفانی را بنا نهد. ازاین‌رو با شناسایی «محوریت قلب انسان» و «طولی بودن لایه‌های وجودی انسان» به‌عنوان دو مبنای اثرگذار در اخلاق عرفانی، به سه وجه ارتباط میان شجاعت و عرفان دست‌یافته است که عبارتند از: بینش توحیدی شهودی به خداوند، عشق به خداوند و تجربه مرگ اختیاری. این وجوه علاوه بر اینکه به انحاء گوناگونی تبیین‌پذیرند، نشان‌گر توحید‌محور بودن فضیلت در این اخلاق متعالی هستند.

Keywords [Persian]

  • شجاع
  • اخلاق عرفانی
  • شجاعت عارف
  • عرفان
  • فضیلت
  • اخلاق توحیدی

References

منابع
قرآن کریم
نهج البلاغه. سیدرضی. (1414ق). قم: دارالهجرة.
آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1410ق). غرر الحکم و درر الکلم. قم: دار الکتاب الإسلامی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1375). الإشارات و التنبیهات. قم: البلاغة.
___________________. (1326ق). تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات، رسالة فی علم الاخلاق. قاهره: دارالعرب.
ابن عربی، محی الدین. (بی تا). الفتوحات المکیة. قم: موسسة آل البیت.
_________________. (1422ق). تفسیر ابن عربى(تأویلات عبد الرزاق). بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
‏_________________. (1420ق). ذخائر الاعلاق شرح ترجمان الاشواق. بیروت: دارالکتب العلمیة.
_________________. (1421ق). مجموعة رسائل ابن عربى، الإسفار عن نتائج الأسفار. بیروت: دار المحجة البیضاء.
ابن فارس، ابوالحسین. (1404ق). مقاییس اللغة. قم: مکتب الإعلام الاسلامی.
ازهری، محمد. (1422ق). تهذیب اللغة. بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
اسپونویل، آندره کنت. (1390). رساله‌ای کوچک در باب فضیلت های بزرگ. ترجمه مرتضی کلانتریان. تهران: آگه.    
الهی قمشه ای، مهدی. (1385). حکمت عملی. تعلیقه حسن حسن زاده آملی. قم: الف. لام. میم.   
خمینی، سیدروح الله. (1380). شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
________________. (1382). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
انصاری، عبدالرحمن. (بی تا). مشارق أنوار القلوب و مفتاح أسرار الغیوب. بیروت: دارالکتب العلمیة.
انصاری، عبدالله. (1417ق). منازل السائرین. قم: دارالعلم.
آملی، سیدحیدر. (1367). المقدمات من کتاب نص النصوص فی شرح فصوص الحکم. تهران: توس.
_____________. (1368). جامع الاسرار. تهران: علمی و فرهنگی.
بقلی شیرازی، روزبهان. (1426ق). مشرب الارواح. بیروت: دارالکتب العلمیة.
بهشتی، سعید؛ ناظر حسین آبادی، مسلم. (1391). تبیین دیدگاه تربیت عرفانی بر مبنای حکمت سینوی (مفهوم، اهداف، مراحل). پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. 20 (14): 95-114.
جوادی آملی، عبدالله. (1375). عرفان و حماسه. تهران: رجا.
____________. (1395). عمل عرفانی در پرتو علم وحیانی. قم: اسراء.
____________. (1398). ویژگی‌های عرفان امام خمینی (ره). قابل دسترسی در: https://www.mehrnews.com/news/4633267
جوزیة، ابن قیم. (1999م). الروح. بیروت: دارالکتب العلمیة.
______________. (1425ق). مدارج السالکین. بیروت: دارالکتب العلمیة.
جیلانی، عبدالقادر. (1426ق). الفتح الربانى و الفیض الرحمانى. قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة.
حسن زاده آملی، حسن. (1375). نصوص الحکم بر فصوص الحکم. تهران: رجاء.
دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران.
رازی، نجم الدین. (1352). مرصاد العباد. تهران: علمی و فرهنگی.
راغب اصفهانی، حسین. (1428ق). الذریعة الی مکارم الشریعة. قاهره: دارالسلام.
سبزواری، هادی. (1372). شرح الاسماء الحسنی. تهران: دانشگاه تهران.
سعدی، عبد الرحمن بن ناصر. (1426ق). الریاض الناضرة و الحدائق النیرة الزاهرة. قاهره: دار المنهاج.
سلیگمن، مارتین. (1389). شادمانی درونی روانشناسی مثبت گرا در خدمت خشنودی پایدار. ترجمه مصطفی تبریزی. تهران: دانژه.
طباطبایی، محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طباطبایی، محمدحسین. (1389). مجموعه رسائل، رسالۀ الولایۀ. قم: بوستان کتاب.
طوسی، نصیرالدین. (1413ق). اخلاق ناصری. تهران: اسلامیة.
طوسی، نصیرالدین. (1375). شرح الإشارات و التنبیهات. قم: البلاغة.
غزالی، ابوحامد. (بی تا). احیاء علوم الدین. بیروت: دارالکتب العربی.
فارابی، محمد. (1371). التنبیه علی سبیل السعادة. تهران: حکمت.
فارابی، محمد. (1971م). فصول منتزعۀ. بیروت: دارالمشرق.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). العین. قم: دار الهجرة.  
فضلی، علی. (1389). علم سلوک. قم: معارف.
فنائی اشکوری، محمد. (1397). عرفان و صلح. قابل دسترسی در:  https://www.fanaei.ir/ / .
_________________. (1392). نظریه عرفانی اخلاق. پژوهش‌نامه اخلاق. 6 (21): 77-95.
فیض کاشانی، محسن. (1423ق). الحقائق فى محاسن الاخلاق. قم: دارالکتاب الاسلامی.
_________________. (1417ق). المحجة البیضاء. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
فیومی، احمد. (1414ق). المصباح المنیر. قم: دار الهجرة.
قاشانی، کمال الدین عبد الزاق. (1370). اصطلاحات الصوفیة. قم: بیدار.
_________________. (1381). شرح منازل السائرین. قم: بیدار.
_________________. (1426ق). لطائف الأعلام فى إشارات أهل الإلهام. قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة.
_________________. (1380). مجموعه رسائل و مصنفات کاشانى. تهران: میراث مکتوب.
قشیری، ابوالقاسم. (1981م). لطائف الإشارات. قاهره: الهیئة المصریة.
_____________. (2008م). نحو القلوب الکبیر. قاهره: الهیئۀ المصریۀ.
قیصری، داود. (1381). رسائل قیصری. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.  
__________. (1375). شرح فصوص الحکم. تحقیق حسن زاده آملی. قم: بوستان کتاب.
کندی، یعقوب. (1978م). رسائل الکندی الفلسفیة. قاهره: دارالفکر العربی.
مسکویه، ابوعلی. (1426ق). تهذیب الاخلاق. قم: طلیعة النور.
مطهری، مرتضی. (1377). آشنایی با علوم اسلامی. تهران: صدرا.
ملایوسفی، مجید و صفورا چگینی. (1395). کنکاشی در اخلاق عرفانی امام خمینی. پژوهش‌نامه‌ متین، 18 (70): 113-136.
مولوی، جلال الدین محمد. (1371). دیوان شمس تبریزی. تهران: سازمان انتشارات جاویدان.
نراقی، محمدمهدی. (بی تا). جامع السعادات. بیروت: مؤسسة الاعلمی.
واحدجوان، وحید؛ شعیبی، مهسا. (1400). آثار توحید عرفانی در مفهوم و رویکرد اعمال اخلاقی. پژوهش‌نامه اخلاق. 14 (۵۲): 7-26.
یزدان پناه، یدالله. (1392). اخلاق عرفانی (پیشنهادی در باب رویکرد اخلاقی نوین). قابل دسترسی در: https://www.dinonline.com/2819/__trashed-1821/ .
یعقوبی هیزنی، هادی؛ سلطانی، مصطفی. (1400). بررسی تطبیقی مبانی خاص انسان شناسی اخلاق عرفانی از دیدگاه علامه طباطبایی و فیض کاشانی. اندیشه دینی. 21 (81 ): 29-52.
Ethical Reflections
Volume 3, Issue 4 - Serial Number 12
December 2022
Pages 87-107

Files

History

  • Receive Date: 25 August 2022
  • Revise Date: 28 September 2022
  • Accept Date: 08 November 2022

Share

How to cite

Statistics