A Glance at Spiritual and Moral Transformation in the life of Al-Ghazali and Augustine (A same struggle to reach certainty and happiness)

Document Type : Review Article

Author

.Assistant professor in the University of Zanjan., and Faculty member of Zanjan University- Islamic studies department

Abstract

In this article, a part in the life of Augustine and Ghazali, with common features during the period of internal transformation, especially in their spiritual dimension and moral conduct, has been discussed. Similarities that are based on the same apprehension for the painful search of the method of obtaining certainty and the meaning of prosperity, and the way of behavior in achieving happiness and moral virtues.  In this research, which was formed by descriptive-historical method and library study, while shining light on common states  for  Ghazali and Augustine in spiritual and moral aspects, the contexts of their mental and spiritual evolution are explained in an epistemological and methodological reflection, and in an intuitive way both in Achieving certainty and attaining happiness by returning to God and gaining His pleasure through instilling moral virtues is emphasized, and after that, Augustine's and Ghazali's moral system for achieving prosperity is compared and pointed to their integrated moral system. Also in the last part of this article, different aspects of Ghazali compared to Augustine, such as the acceptance of the dignity of reason in the end of  life and his avoidance of restrictions regarding the happiness of followers of religions, are examined.

Keywords

Main Subjects


Article Title [Persian]

تاملی بر تحول روحی و اخلاقی غزالی و آگوستین (تکاپویی مشابه در نیل به سعادت و مکاشفه یقین)

Author [Persian]

  • هادی سلیمانی ابهری
عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه زنجان
Abstract [Persian]

در این مقاله به مقایسة وجوه مشترک دوران تحول درونی آگوستین و غزالی، به ویژه تحول روحی و سلوک اخلاقی آنها در زندگی پرداخته شده است؛ شباهت‌هایی که مبتنی بر دغدغة یکسان آنها در جستجوی دردمندانه از یقین، معنای خوشبختی و نحوه سلوک در نیل به سعادت و فضایل اخلاقی بوده است. در این جستارکه به روش توصیفی- تاریخی و مطالعه کتابخانه­ای شکل­گرفته است، ضمن پرتو افکنی به حالات روحی و اخلاقی مشابه غزالی و آگوستین، زمینه­های تحول روحی آنان در تأملی معرفتی و متدولوژیک تبیین و به روش شهودی هر دو در نیل به یقین و حصول سعادت از راه بازگشت به خدا و کسب رضای او از طریق تخلق به فضایل اخلاقی تأکید شده است. در پی آن، نظام اخلاقی آگوستین و غزالی برای نیل به سعادت مقایسه و به مبنای تلفیقی نظام اخلاقی آنان اشاره و وجوه متمایز غزالی از آگوستین، مانند قبول منزلت عقل در فرجام عمر و نیز پرهیز او از حصرگرایی در مورد سعادت پیروان مذاهب بررسی شده است.

Keywords [Persian]

  • غزالی
  • آگوستین
  • سعادت
  • شهود
  • حقیقت
  • یقین
آگوستین قدیس.(1397). اعترافات. ترجمه افسانه نجاتی. تهران: پیام امروز، چاپ اول.
_____________. (1398). هر خدا. ترجمه حسین توفبقی. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ چهارم.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. ( 1375).  منطق و معرفت در نظر غزالی. تهران: امیرکبیر، چاپ اول.
ابن رشد، محمد. (1421). تهافت التهافت. بیروت : دارالفکراللبنانی، چاپ سوم.
اترک، حسین. (1399). «پیوند اخلاق فلسفی و دینی در الذریعه راغب اصفهانی». تأملات اخلاقی. بهار سال اول، شماره اول، صص 103-133.
امیری، علی. (1399). مخاطرات خرد. کابل: نشر ناسوت، چاپ اول.
انجیل متی،کتاب مقدس. ( 2002). ترجمه قدیم،  بی جا: بی نا.
اوی زرمان، تئودور. (1377). مسائل تاریخ فلسفه. ترجمه پرویز بابایی. تهران : موسسه انتشارات نگاه، چاپ اول.
باقری، خسرو. ( 1377). مبانی شیوه های تربیت اخلاقی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول.
_______. (1368). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران : اننتشارات مدرسه، چاپ اول.
جان بایر، ناس. (1370). تاریخ جامع ادیان. مترجم علی اصغر حکمت. تهران : انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ اول.
جلیلی، سید هدایت.( 1389). مجموعه مقالات غزالی پژوهی. تهران : خانه کتاب، چاپ اول.
زرین‌کوب،  عبدالحسین. (1356). فرار از مدرسه. تهران : امیرکبیر، چاپ اول.
ژیلسون، اتین. (1395). تاریخ فلسفه مسیحی در قرون وسطی. ترجمه رضا گندمی نصرآبادی. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ دوم. 
سروش، عبدالکریم. (1373). قصه ارباب معرفت. تهران : موسسه فرهنگی صراط، چاپ اول.
 سیوطی، جلال الدین. (1425). تاریخ الخلفاء. ج1. قطر: وزارت اوقاف، چاپ دوم.
شیخ، سعید.( 1369). مطالعات تطبیقی در فلسفه اسلامی. ترجمه مصطفی محقق داماد. تهران:  شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چاپ اول.
 غزالی، ابو حامد، محمد. (1416).  المنقذ من الضلال. به کوشش جمیل صلیبا و کامل عیاد . بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ سوم..
_______________ .(1393). ترجمه و متن المنقذ من الضلال. با مقدمه احمد شمس الدین. ترجمه سید ناصر طباطبایی. تهران: انتشارات مولی، چاپ دوم.
_______________ .(1374). احیاء علوم الدین. ترجمه مؤید الدین محمد خوارزمی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی. چاپ سوم.
_______________ .(1392). مکاتیب فارسی غزالی (فضایل الانام من رسائل حجه الاسلام). به اهتمام و حواشی مهدی قربانیان. تهران: بصیرت، چاپ اول.
_______________ .(13393). مکاتیب فارسی غزالی (فضایل الانام من رسائل حجه الاسلام). به تصحیح علی مؤید ثابتی. تهران: ابن سینا، چاپ اول.
_______________ .(1927). تهافت الفلاسفه.  به همت بویژ. بیروت: دار و مکتبه الهلال، چاپ اول.
_______________ .(1964). مشکوة الأنوار. به تصحیح ابوالعلاء عفیفی. قاهره: دارالحدیث، چاپ اول.
فورلی، دیوید. (1395). تاریخ فلسفه راتلج . ج2. ترجمه علی معظمی. تهران: نشر چشمه، چاپ سوم.
کرمی،  میثم. ( 1389). گزیده مقالات غزالی شناسی. تهران: حکمت، چاپ اول.
کونگ، هانس.( 1386). متفکران بزرگ مسیحی. ترجمه گروهی از مترجمان. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ اول.
مجتهدی،کریم.( 1397). فلسفه در قرون وسطی. تهران : امیرکبیر، چاپ ششم.
مولوی، جلال الدین. (1379). گزیده غزلیات مولوی. به کوشش قربان ولیی. تهران: موسسه کتاب همراه، چاپ اول.
مولوی، جلال الدین. (1381). شرح جامع مثنوی معنوی. شارح کریم زمانی. تهران: اطلاعات، چاپ هفتم.
همایی، جلال الدین. (1387). غزالی نامه. تهران: هما، چاپ ششم.
یثربی، سید یحیی. (1395). مجموعه مقالات شک گرایی و نسبی گرایی. به کوشش ابراهیم دادجو. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
___________. (1383). از یقین تا یقین.  قم:  بوستان کتاب، چاپ اول.
Watt, Montgomery. (1962). Muslim Intellectual: A study of al-Ghazali. Edinburg: R. & R. Clark Ltd.
Zwemer, Samuel M. (1920). A Moslem Seeker after God: Showing Islam at Its Best in the Life and Teaching of Al-Ghazali, Mystic and Theologian of Eleventh Century. New York/Chicago: Fleming H. Revell Company.