نقد و بررسی دلایل روانشناختی سودگرایان بر فرزندآوری

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 مدیرگروه روانشناسی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی وابسته به المصطفی العالمیه

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم.

چکیده

امروزه فرزندخواهی و فرزندآوری یکی از مسائل مهم و تأثیرگذار اجتماعی، اخلاقی، حقوقی در جوامع بشری است. گسترش یا عدم گسترش آن، موضوع نزاع موافقان و مخالفان است. موافقان ادله‌ای نظیر زنده شدن ایام خردسالی و کودک درون والدین، ایجاد آرامش روانی ناشی از رشد اقتصادی- اجتماعی برای خود و جامعه، شادی والدین، تحقق انگیزه‌های والدین و غیره را در راستای گسترش فرزندخواهی ذکر کرده‌اند. در مقابل مخالفان نیز استدلال‌هایی مبنی بر مسئولیت سنگین فرزندآوری، مشکلات جسمی و روانی برای مادر، خطرات زیست محیطی و عدم آرامش روانی برای پدر و مادر و غیره را مطرح می‌کنند. تبیین و تحلیل این موضوع در اخلاق هنجاری با رویکرد سودگرایانه نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا اساس این دیدگاه سود و لذت بیشتر برای اکثر افراد است. اگرعملی چون فرزندآوری سود بیشتری برای اکثر افراد در پی داشته باشد، به لحاظ اخلاقی درست است و در غیر این صورت نادرست خواهد بود. ازآنجاکه یکی ازمنافع مهم برای انسان درهرمسئله‌ای منفعت روانشناختی آن است و زمینه‌ساز ترغیب فرد به یک عمل یا عدم آن می‌گردد، در این پژوهش پیامدهای روانشناختی فرزندآوری ازنگاه سودگرایان موافق و مخالف فرزندآوری به شیوه توصیفی-تحلیلی بررسی ونقد شده است.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم. (۱۴۱۷). ترجمه محمدمهدى فولادوند، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، تهران.
نهج البلاغه. (۱۴۱۴). گردآوری: سید رضی، نسخۀ صبحی صالد، انتشارات هجرت، قم.
آیت اللهی، س. م؛ رفیعی، م. (1383). بررسی کیفیت زندگی پرسنل دانشگاه آزاد اسلامی اراک، فصلنامه اصول بهداشت روانی، 6 (21و22): 63-70.
اسمیلنسکی، سول. (1393). «وظیفه اخلاقی داشتن فرزند»، مترجم: امیرحسین خداپرست، اطلاعات حکمت و معرفت، سال نهم - شماره 5 ص 61-66.
اترک، حسین. (1384). «سودگرایی اخلاقی»، نقد و نظر،  صص 264-300.
امانی، مهدی. (1377). مبانی جمعیت‌شناسی، چاپ اول. تهران: سمت، ص 10-11.
براگا، جوزف، براگا، لورى. (1368). با کودکان خود رشد کنید، ترجمه پروین قاسم زاده،آسیا، تهران: 16- 25.
پاسنو، دایانا. (1382). «فمینیسم؛ راه‌یابی راه؟! کشف دوباره خواست خدا برای آزادی زنان» ترجمه محمد‌رضا مجیدی، چاپ اول، تهران، دفتر نشر معارف، ص99.
پناهی، علی احمد.(1395). «نگاهی به فواید و آثار فرزندآوری و فرزندپروری در آموزه­های دینی با رویکردی اخلاقی»، فصلنامه اخلاق. 6. 21؛ ص 6.
پینکافس، ادموند.(1382). از مسئله محوری تا فضیلت گرای نقدی بر تحویل گرایی در اخلاق.ترجمۀ حمیدرضا حسنی و مهدی علی پور، قم: نشر معارف، ص 49.
حسن آبادی، حسین، بحری، نسرین؛ تارا، فاطمه؛ بحری، نرجس. (1393). «تأثیر ورزش بر کمردرد دوران بارداری»، زنان و نازایی. مجله ایران، ش 127، صص 16-28.
دباغ، سروش. (1388).  امر اخلاقی امر متعالی، تهران: نشر کتاب پارسه. ص 2-3.
دراکر، پترفردیناند. (1393). چالش‌های مدیریت در سده 21. ترجمه محمود طلوع.
دژبرار،  کریم. (1396). آسیب‌شناسی تک‌فرزندی از دیدگاه اسلام و علوم اجتماعی، چاپ اول قم: نشر بوستان کتاب.
رجب‌زاده، محمدعلی. (1387). «جمعیت و اثرات آن بر محیط زیست». مدیران سبز اندیش، شماره 1 و 2. ص 1-18.
ری شهری، محمد. (1386). میزان الحکمه، مترجم حمید رضا شیخی، ج 3، نشر دارالحدیث، ص 426.
صادقی، مرضیه. (1388). «بررسی سه دیدگاه اخلاق مبتنی بر فضیلت،اخلاق مبتنی بر عمل و اخلاق مکمل»، مجله نامه مفید، شماره 28، ص 15.
صادقی، رسول. (1392). «بررسی نظریه تحول دولت‌ها و تغییرات اجتماعی ابن خلدون؛ رابطه رشد جمعیت با پیشرفت و توسعه اقتصادی جامعه»،  فصلنامه نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، دوره 3، شماره 2، قابل دسترسی در: http://vasael.ir/fa/news/3191
عبدالملکی، سعید. (1388). «دکتر اریک برن پدر تحلیل رفتار»، شادکامی و موفقیت، 2، ص17.
فرانکنا، ویلیام کی. (1389). فلسفه ی اخلاق، ترجمه ی هادی صادقی، قم، انتشارات طه، ص 245.
گنسلر، هری ج. (1390). درآمدی بر اخلاق معاصر. ترجمه مهدی اخوان. چاپ اول. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ص317.
محمودیان، حسین؛ شرفی، محمدرضا؛ خوش­بین، سهیلا؛ احمدی، احمد. (1387). دانش خانواده. چاپ هشتم. تهران: سمت، ص44.
ویلیامز، برنارد. (1383). فلسفه ی اخلاق، ترجمه و تعلیقات زهرا جلالی، قم، نشر معارف، ص 18.
Argyle, M. (2001). The Psychology of Happiness, Routledge Taylor and Francis Group, P. 82.
Benatar, David. (2006). Better Never to Have Been: The Harm of Coming into
Existence. Oxford, UK: Clarendon Press.
Dominik Fischer, Stephanie M Thomas, Jonathan E Suk, Bertrand Sudre, Andrea Hess, Nils B Tjaden, Carl Beierkuhnlein and Jan C Semenza (2013): Climate change effects on Chikungunya transmission in Europe: geospatial analysis of vector’s climatic suitability and virus’ temperature requirements. International Journal of Health Geographics 2013, 12:51. doi:10.1186/1476-072X-12-51
Feldman, H. (1971). The effects of children on the family. Leiden; P. 125-104.
Russell, C. Transittion to Parenthood. Journal of Marriage and the family, 1974, Vol 36, P. 294-302.
Geoffrey, Scarre. (1998). "Utilitarianism", in Contributors: R.T. Chadwick, In: Encyclopedia of Applied Ethics, vol. 4, San Diego, CA: Academic Press.
Lucas, D; P, Meyer. (1938). “Population Economics, and the Value of Children” in: Beginning Population Studies, the Australian National University, p. 173.
Overall, C. (1949). “Why have Children? The Ethical Debate.” London, England, p.77.
Smilansky, S. (1995). “Is There a Moral Obligation to Have Children?” Journal of Applied Philosophy. Vol.12, No.1: 42-52.
 
وب سایت بانک جهانی، 2007؛ قابل دسترسی در: https://ourworldindata.org/grapher/fossil-fuels-per-capita