نقش اخلاق پرسشگری مربیان در پرورش تفکر متربی با تکیه بر سیره معصومین (ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه اخلاق، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 کارشناس ارشد نهج البلاغه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

موضوع تفکر و اندیشه همواره مورد توجه قرآن و روایات بوده تا جایی که در روایات ارزش یک ساعت تفکر برابر هفتاد سال عبادت قرار داده شده است.  سعی نظام تعلیم و تربیت هم بر این اساس است که بتواند دانش آموزان متفکر و خردمند تربیت کند تا آن‌ها بتوانند بینش صحیحی نسبت به چالش‌های رو بروی خود در آینده داشته باشند.  یکی از مؤثر‌ترین کارها برای پرورش تفکر در دانش آموز استفاده از روحیه پرسشگری در آن‌ها است.  از این رو پژوهش حاضر به بررسی اهمیت پرسشگری در نظام آموزشی برای پرورش قوه تفکر دانش آموز با تکیه بر روایات پرداخته است.  روش مقاله اسنادی تحلیلی است. نتیجه این پژوهش به این شرح است که مطلوب‌ترین شیوه پرورش فکری متربی استفاده از شیوه پرسشگری است که معصومین (ع) به عنوان یک مربی از این روش آموزشی به طور متداول استفاده می‌کردند. چنین شیوه‌ای  ضمن اینکه مخاطب را در فرایند فکری فعال قرار می‌دهد، به مربی این امکان را می‌دهد تا با طرح سئوالات هدفمند و انگیزشی، متناسب با ظرفیت وجودی متربی، او را به سطح بالایی از شناخت و ظرفیت فکری سوق دهد.

کلیدواژه‌ها


منابع
قران کریم.
نهج البلاغه. (1392)، مترجم/علی شیروانی، دفتر نشر معارف.
ابراهیمی، نسرین. (1390). «پرسشگری سقراط». مجله اطلاعات حکمت و معرفت، شماره 68.
احمدی، احمد. (1364).  اصول و روش‌های تربیت در اسلام، اصفهان، مرکز جهاد دانشگاهی.
بحرانی، ابن میثم. (1417). شرح نهج البلاغه، مترجم: حجت‌الله روحانی، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
تهرانی، دلشاد. (1378). ماه مهر پرور، خانه اندیشه جوان.
جان احمدی، فاطمه؛  نیک آفرین، مهدی، (1391). «نظام آموزشی امام صادق مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام». مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام. ش10.
حر عاملی، محمد بن حسن، (1367). وسائل الشیعه. قم: انتشارات اسلامیه.
حرانی، حسن بن علی بن حسین. (1369). تحف العقول من آل الرسول، مترجم: آیت‌الله کمره‌ای. قم: انتشارات اسلامیه.
حسن زاده قشلاق، عرب علی. (1387). مطالعه عوامل مؤثر بر تعامل پرسشگری دانشجویان در جریان یاددهی و یادگیری. آذربایجان غربی: دانشگاه پیام نور.
حسینی زاده، علی. (1388). نگرشی بر آموزش. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
 سجادیه، نرگس. (1392). «طرح نظری برای پرورش تفکردر دیدگاه اسلامی»، مجله علوم تربیتی، شماره 1.
 سیف، علی اکبر. (1388). روانشناسی پرورش نوین. تهران: نشر دوران.
شرفی، محمد رضا، ادیب، مریم، (1388)، «چگونه دانش آموزان متفکر تربیت کنیم»، رشد آموزش قرآن، شماره 26.
 طاهری، حسین. (1388). «نگاهی به مسئله دانش اندوزی و پرسشگری در قرآن و سیره امام رضا (علیه السلام)»، مجله فلسفه و کلام، شماره331.
 عابدی، سمیه؛ وکیلی، هادی. (1393). «مؤلفه‌های اصلاحات آموزشی امام علی (علیه السلام) با تکیه بر نهج البلاغه»، مجله حدیث و اندیشه، شماره 17.
علوی، حمید رضا، (1385). «مبانی آموزشی از دیدگاه امام علی (علیه السلام)»، مجله حقوق و الاهیات، شماره3.
فیاض، ایراندخت. (1388). «پرسشگری راهبرد هویت پایدار دینی در قرآن کریم»، مجله تعلیم و تربیت. شماره 2.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407). اصول کافی. تهران: اهل البیت.
گروهی از مؤلفان (پیروز، علی، خدمتی، ابو طالب، شفیعی، عباس، بهشتی نژاد، محمود)، (1388). مدیریت در اسلام. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
مجلسی، محمد باقر، (1403). بحار الانوار، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
محمدی، رضا، (1390). «شیوه‌شناسی پاسخ‌گویی به سؤالات و شبهات دینی اهمیت پرسشگری»، شماره 107.
مداحی، جواد، حسینی زاده، علی، (1392). بررسی و تحلیل روش‌های پرورش تفکر، مجله تربیت اسلام، شماره 727.
مکارم شیرازی، ناصر، (1371). تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
ملکی، حسن، حبیبی پور، مجید، (1386). «پرورش تفکر انتقادی هدف اساسی تعلیم و تربیت»، شماره 19.
وارم، مسعودبن عیسی (فرّاس). (1368). تنبیه الخواطر و نزهه النواظر. تهران: دار الکتب الاسلامیه.