Analysis of the Principle of "Correlation of Self-Analysis with Moral-Conduct” from the Perspective of Nahj-ul Balaqa

Document Type : Original Article

Author

Assistant Professor, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran.

Abstract

Self-analysis is the most useful, guiding and presupposition of any moral and human activity. Imam Ali (AS)'s call to self-knowledge is in fact a moral invitation and through this he introduces an important principle in self-calculation and self-assessment: "The priority of internal and personal auditing over the auditing of selfish and external critics". The strategic benefit of this solidarity is the intelligent and conscious confrontation in the four relationships of intra-personal, inter-personal, extra-personal and sacred, which is the first relationship, the foundation of other relationships, and the moral and immoral conduct depends on the nature and quality of this relationship. Imam (AS) means intelligent confrontation, including intelligence, emotion and morality and considers it as the basis of self-management in all matters of the individual and considers the secret of success in moral-human conduct.
The result of observing it and in the end He concludes that moral conduct cannot be achieved and promoted without self-awareness. The method of this paper will be descriptive-analytical and presents a moral reading of self-accounting.

Keywords


Article Title [Persian]

واکاوی اصلِ «همبستگی خود‌شناسی با زیستِ اخلاقی» از منظر نهج البلاغه

Author [Persian]

  • محمود رسولی
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
Abstract [Persian]

شناختِ خود، سودمند‌ترین و راهبری‌ترین و پیش‌‌فرض هر فعالیت اخلاقی و انسانی محسوب می‌شود. فراخوانِ امام علی(ع)به معرفتِ نفس در واقع به مثابه‌ی دعوتِ اخلاقی بوده و از این طریق اصل مهمی را در محاسبه‌ی نفس و خود‌سنجشی معرفی می-کنند:« تقدم حسابرسی درونی و شخصی بر حسابرسی اغیار وناقدانِ بیرونی». فایده‌ی راهبردی این همبستگی، مواجهه‌ی هوشمندانه و هوشیارانه در روابطِ چهارگانه درون‌فردی، بینِ‌فردی، برون‌فردی و قدسی است که اولین رابطه، بنیان و اساس سایر روابط محسوب شده و زیستِ اخلاقی و غیر اخلاقی منوط به ماهیت و کم و کیف این رابطه است.مراد امام(ع) از مواجهه-ی هوشمندانه، اعم از هوشِ شناختی، هیجانی و اخلاقی بوده و آن را پایه و اساس مدیریت بر خود در همه‌ی شؤون فرد دانسته و راز و رمز کامیابی در زیست اخلاقی- انسانی را نتیجه رعایت آن می داند ودر پایان نتیجه می‌گیرد که با بی‌خبری از خود نمی-توان به زیستِ اخلاقی دست یافت و آن را ارتقاء داد. روش این نوشتار توصیفی- تحلیلی خواهد بود وخوانشِ اخلاقی از خود‌حسابگری را ارائه می‌نماید و در صدد بیانِ منطقی همبستگی متقابل خود‌شناسی با زیستِ اخلاقی است و تحققِ آن را در مقام ایجاد، تقویت، تصحیح ، ارتقاء و استمرار منوط به خود‌سنجش‌گری درونی می‌داند.

Keywords [Persian]

  • خود‌شناسی
  • زیستِ اخلاقی
  • هوش هیجانی
  • امام علی(ع)
  • نهج البلاغه
  • اصل همبستگی
قرآن کریم.
ابن بابویه قمی، ابو جعفر علی بن محمد (شیخ صدوق). (1400ق). امالی. بیروت: اعلمی، چاپ پنجم. 
ابن منظور، محمد بن مکرم.(1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر، چاپ سوم.  
آمدی، عبد الواحد.(1366). تصنیف غررالحکم و دررالکلم. قم: دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم.
بلخی، مولانا جلال الدین محمد.(1375). مثنوی و معنوی. تهران: نشر پژوهش، چاپ اول.
بلخی، مولانا جلال الدین محمد.(1389). کلیات شمس تبریزی. تصحیح بدیع الزمان فروزانفر. تهران: امیرکبیر، چاپ چهارم.
بولتون، رابرت.(1393). روان­شناسی روابط انسانی( مهارت­ای مردمی). ترجمه حمید رضا سهرابی و افسانه حیات­روشنایی. تهران: انتشارات رشد، چاپ هفتم.
سارتر، ژان پل. (1387). مرده­های بی­کفن و دفن، خلوتگاه، ترجمه­ آذر صدیق. تهران: انتشارات جامی. چاپ اول.
شریف­رضی، محمد بن حسین. (بی­تا). نهج البلاغه. تصحیح صبحی صالح. قم: دارالهجرة.
شوشتری، محمد تقی. (1410ق). قاموس الرجال. قم: نشر اسلامی، چاپ ششم.                              
طباطبایی، محمد حسین.(1417). المیزان فی تفسیر قرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم.
فرامرز­ قراملکی، احد. (1391). نظریه­های اخلاقی محمد بن زکریای رازی. تهران: پزوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول.          
فرامرز­ قراملکی؛ علی اکبر ناسخیان. (1395). قدرت انگاره. تهران: نشر مجنون، چاپ اول.                     
فرامرز­قراملکی، احد؛ محمد­علی مشایخی­پور. (1396). اخلاق در پرتو سخنان امام علی(ع): دفتر اول خود­شناسی. تهران: انتشارات بنیاد نهج البلاغه، چاپ اول.         
قربانی، هاشم.(1388). «معنای زندگی از دیدگاه ویکتور فرانکل». تاملات فلسفی ، 1 (3): 35-57 .
مجلسی، محمد باقر. (1400ق). بحارالانوار. تهران: دار صادر، چاپ سوم.                                  
محسنیان­راد، مهدی. (1392). ارتباط شناسی: ارتباط انسانی(میان­فردی، گروهی، جمعی). تهران: انتشارات سروش، چاپ چهاردهم.                                                                       
نبوی، زهره السادات و دیگران. (1393). «رویکرد مسئله­محور در تفسیر حیاتِ طیبه در آیه 92 نحل». مطالعاتِ تفسیری، 5 (20): 35-50.