Psychological- Epistemological Barriers to Living Morally from the Point of View of Imam Ali (A.S.)

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Religious Studies, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

2 Associate Professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, Faculty of Islamic History and Civilization, Tehran University, Tehran, Iran.

3 Ph.D in Comparative Religious Studies, Faculty of Religions, Comparative Religious Studies. University of Religions and Denominations, Qom, Iran.

Abstract

One of the important questions about morality is why human beings can’t live morally on the basis of moral will alone. In other words, why is it difficult to live morally? This is where the barriers to morality come into play. Any Human being who wants to live morally will face obstacles that prevent him from following the moral path of living. The obstacles of living morally can be divided into two sociological and psychological types. The sociological obstacles are some external factors that influence a person’s moral decisions and prevent him from living morally, such as public opinions, the value-judgments of others, the approvals and disapprovals, and likes and dislikes of others. The psychological barriers, themselves, are divided into two epistemological and non-epistemological types. The epistemological-psychological obstacles are obstacles that prevent moral living in the human psyche and are, of course, related to epistemology. According to Imam Ali (A.S.), pride, dogmatism, fanaticism and bigotry are among the epistemological- psychological obstacles. The present study makes an attempt to prove this claim in a descriptive-analytical way and to show how, according to Imam Ali (A.S.), these epistemological-psychological obstacles prevent moral living.

Keywords

Article Title [Persian]

موانع روان شناختی معرفتی اخلاقی زیستن از نگاه امام علی، علیه السّلام

Authors [Persian]

  • علی اکبر عبدل آبادی 1
  • علی بیات 2
  • طاهره محمدیان عمرانی 3
1 استادیار فلسفه، گروه حکمت و کلام، دانشکدۀ الهیّات و ادیان ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 دانشیارگروه تاریخ و تمدّن ملل اسلامی، دانشکدۀ الهیّات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 دکترای مطالعات تطبیقی ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، دانشکدۀ ادیان، قم، ایران.
Abstract [Persian]

یکی از پرسش‌‌های مهم دربارۀ اخلاق این است که چرا آدمیان، به صِرفِ ارادۀ اخلاقی‌‌زیستن، نمی‌‌توانند اخلاقی زندگی کنند؟ به عبارت دیگر، چرا اخلاقی‌زیستن دشوار است؟ اینجاست که بحث از موانعِ اخلاقی‌‌زیستن به میان می‌‌آید. هر انسانی که خواستارِ اخلاقی‌زیستن باشد، با موانعی روبرو خواهد شد که او را از پیمودنِ راهِ اخلاقی-زیستن بازمی‌دارند. موانعِ اخلاقی‌زیستن به دو قسمِ جامعه‌شناختی و روان‌شناختی́ تقسیم‌پذیرند. موانعِ جامعه-شناختی اموری بیرونی‌ اند که بر تصمیماتِ اخلاقیِ آدمی تأثیر می‌نهند و مانعِ آدمی برای اخلاقی‌زیستن می-شوند، از قبیلِ افکارِ عمومی، ارزش‌داوری­های دیگران، خوشایند و ناخوشایند و پسند و ناپسندِ دیگران. موانعِ روان‌شناختی، خود، بر دو قسمند: موانعِ معرفتی و موانعِ غیرِمعرفتی. موانعِ روان­شناختیِ معرفتی́ موانعی‌اند که در روانِ آدمی́ مانعِ اخلاقی‌‌زیستن می‌شوند و، البتّه، به معرفت مربوطند. با توجّه به سخنانِ امام علی، علیه­السّلام، عُجب، جزم‌‌وجُمود، تعصّب و آرزواندیشی́ از موانعِ روان­شناختیِ معرفتیِ اخلاقی­زیستن ‌اند. ما کوشیده‌ایم تا این مدّعا را با روشی توصیفی- تحلیلی اثبات کنیم و نشان دهیم که، بر اساسِ سخنانِ امام علی، علیه­السّلام، این موانعِ روان­شناختیِ معرفتی چگونه مانعِ اخلاقی‌زیستن می‌شوند.

Keywords [Persian]

  • اخلاقی‌زیستن
  • موانعِ اخلاقی‌زیستن
  • موانعِ روان‌شناختیِ معرفتی
  • امام علی (علیه‌السّلام)

References

  1. Holy Qûr’ān

    1. Āmidī, ‘Âbdûlwāḥid ibn Mûḥâmmâd (1366), Ghûrârû’ al-Ḥikâm wâ Dûrârû’ al-Kâlim, With a Commentary by Jâmālû’ al-Dīn Mûḥâmmâd Khānsārī, Vols. 1-6, Edited by Mīr Jâlālû’ al-Dīn Ḥûssâynī Ûrmâwī, Tehrān: Tehrān University Press.
    2. Āref, Rezā (1391), “Jâzm vâ Jomūd; Āfâte Dindārī”, The Journal of Mấ́’āref, 24th Period, No. 3 (Ābāne 1391), PP. 67-84.
    3. Atrak, Hossein (1392), Vâzīfegerāyiye Âkhlāqiye Kānt (Kant's Ethical Deontology), Qom: Pâzhūheshgāhe Olūm vâ Fârhânge Eslāmī, First Impression.
    4. Dehkhodā, Âlī Âkbâr (1377), Loghâtnāmeh, Vol. 5, Tehrān: Enteshārāte Dāneshgāhe Tehrān, Second Impression.
    5. Eslāmī, Seyyed Hâssân (1388), “Jāygāhe Gūyândeh dâr E’tebāre Goftār âz Dīdgāhe Âhādīs”, In: Hâdīspâzhūhī Quarterly, First Year, No. 1 (Spiring & Summer, 1388), PP. 167-179.
    6. Fâyzo’ al-Eslām, Âlī Nâqī (1382), Târjâmeh vâ Shârhe Nâhjû’ al-Bâlāghâh, Tehrān: Enteshārāte Fâqīh, Seventh Impression.
    7. Ibn Âbi al-Ḥâdīd, ‘Âbdû’ al-Ḥâmīd ibn Hibâtûllāh (1344 H.Q.), Shârḥû Nâhji’ al-Bâlāghâh, Vol. 19, Edited by Mûḥâmmâd Âbûlfâḍl Ibrāhīm, Bâyrūt: Dārû Iḥyāi’ al- Kûtûbi’ al-Ârâbiyyâh.
    8. Ibn Mânẓūr, Mûḥâmmâd ibn Mûkârrâm (1412 H.Q.), Lisānû’ al-‘Ârâb, Vol. 1, Bâyrūt.
    9. Ibn Mâythâm Bâḥrānī, Mâythâm ibn ‘Âlī (1375), Shârḥû Nâhji’ al-Bâlāghâh, Vol. 5, Translated by Qorbān Âlī Mohâmmâdī Moqâddâm et all, Mâshhâd: Bonyāde Pâzhūheshhāye Eslāmiye Āstāne Qodse Râzâvī, First Impression.
    10. Ibn Shû’bâh al-Ḥârrānī, Ḥâssân ibn ‘Âlī (1394 H.Q.), Tûḥâfû’ al-‘Ûqūl, Bâyrūt: Mû’âssâsâtû’ al-Â’âlâmiyyi li al-Mâțbū’āt.
    11. Labbe, Brigitte & Michel Puech (1390), Donyāyī rā Tâssâvvor Kon ke …, Translated by Pârvāneh Orūjniyā, Edited with an introduction by Mostâfā Mâlekiyān, Tehrān: Enteshārāte Nâqde Qâlâm vâ Āsmāne Khiyāl, First Impression.
    12. Mâlekiyān, Mostâfā (1394), Dâr Râhgozāre Bād vâ negâhbāne Lāleh, Vol. 2, Tehrān: Nâshre Negāhe Mo’āsser, First Impression.
    13. _________________ (1389), Hâdīse Ārezūmândī, Tehrān: Nâshre Negāhe Mo’āsser, Second Impression.
    14. __________________ (1385), Īmān vâ Tâ’âqqol, Qom: Mârkâze Motāle’āt vâ Tâhqīqāte Âdyān vâ Mâzāheb.
    15. __________________ (1380), Rāhī be Râhāyī, Tehrān: Nâshre Negāhe Mo’āsser, First Impression.
    16. __________________ (1379), “Roshânfekrī, Tâjâddod vâ Dindārī”, In: Pâzhūheshhāye Ejtemā’īye Eslāmī Dofâslnāmeh (Periodical Journal), No. 24 (Mehr vâ Ābāne 1379), PP. 146-162.
    17. Mâhmūdī, Mohâmmâd Bāqer (1376), Nâhjû’ al-Sâ’ādâtti fī Mûstâdrâki Nâhji’ al-Bâlāghâh, Vol. 4, Edited by Âzīz Āle Tāleb, Tehān: Enteshārāte Vezārâte Fârhâng vâ Ershāde Eslāmī.
    18. Mohâmmâdī Reyshâhrī, Mohâmmâd (1377), Mīzānû’ al-Ḥikmâh, Qom: Dārû al-Ḥâdīth.
    19. Mostâfâvī, Hâssân (1368), Âl-Tâḥqīqû fī Kâlimāti’ al-Qûr’āni’ al-Kârīm, Vol. 7, Tehān: Enteshārāte Vezārâte Fârhâng vâ Ershāde Eslāmī, First Impression.
    20. Olyā, Mâsoud (1391), Fârhânge Tosīfiye Fâlsâfeye Âkhlāq, Tehrān: Enteshārāte Hermes, First Impression.
    21. Âl-Rāghibû’ al-Iṣfâhānī, Mûḥâmmâd ibn Ḥûssâyn (1392 H.Q.), Mû’jâmû’ Mûfrâdāti’ Âlfāẓi’ al-Qûr’ān, Edited by Nâdīm Mâr’âshlī, Miṣr: Dārû’ al-Kātibi’ al-‘Ârâbī.
    22. Durkheim, Emile (2002), Moral Education, Translated with a preface by Everett K. Wilson and Herman Schnurer, New York.
    23. Hume, David (1976), A Treatise of Human Nature, Edited by L. A. Sellby-Bigge, Revised by P. H. Nidditch, Oxford University Press, Second Edition.
    24. May, W. F. (1967), A Catalogue of Sins: A Contemporary Examination of Christian Conscience, New York: Holt, Rinehart and Winston.
    25. Riggs, Wayne (2010), “Open-mindedness”, in: Metaphilosophy, No. 41, PP. 172-188.
    26. Stein, Jesse (Editor in Chief) (1973), The Random House Dictionary of the English Language, New York: Random House. Inc., The Unabridged Edition, 6th Impression

    منابع

    قرآنِ کریم،

    1. آمِدی، عبدالواحد بن محمّد (1366)، غُرَرُ الحِکَمِ وَ دُرَرُ الکَلِمِ، شرحِ جمال­الدّین محمّد خوانساری، جلدهای 1 تا 6، با تصحیح و تعلیقِ میرجلال­الدّین حسینیِ اُرمَوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
    2. ابنِ­ابِی­الحدید، عبدالحمید ابن هِبَهُ­الله (1344 ق.)، شَرحُ نَهجِ البَلاغَهِ، ج. 19، تحقیق: محمّد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارُ إحیاءِ الکُتُبِ العربیّه.
    3. ابنِ­شُعبه الحرّانی، حسن ابن علی (1394 ق.)، تُحَفُ العُقولِ، بیروت، مؤسّسهُ الأعلمیِّ للمطبوعات.
    4. ابنِ­میثم بَحرانی، میثم ابن علی (1375)، شَرحُ نَهجِ ­البَلاغَهِ، ج. 5، ترجمۀ قربان­علیِ محمّدی مقدّم و دیگران، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامیِ آستان قدس رضوی، چاپ اوّل.
    5. ابنِ­منظور، محمّد ابن مُکَرَّم (1412 ق.)، لِسانُ العَرَبِ، ج. 1، بیروت.
    6. اترک، حسین (1392)، وظیفه ­گرایی اخلاقی کانت، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اوّل.

           7 . اسلامی، سیّدحسن (1388)، «جایگاه گوینده در اعتبار گفتار از دیدگاه احادیث»، دوفصل­نامۀ حدیث­پژوهی، سال اوّل، شمارۀ اوّل (بهار و تابستانِ 1388)، صص 167-179.

    1. دهخدا، علی­اکبر (1377)، لغت­نامه، ج. 5، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
    2.   الرّاغبُ الإصفهانی، محمّد ابن حسین (1392 ق.)، مُعجَمُ مُفرَداتِ أَلفاظِ القُرآنِ، تحقیق: ندیم مَرعَشلی، مصر، دارُ الکاتِبِ العَرَبِیِّ.
    3.     عارف، رضا (1391)، «جزم و جُمود؛ آفتِ دینداری»، مجلّۀ معارف، دورۀ 24، شمارۀ 3 (آبانِ 1391)، صص 67-84.   
    4. عُلیا، مسعود (1391)، فرهنگ توصیفی فلسفۀ اخلاق، تهران، انتشارات هرمس، چاپ اوّل.
    5. فیضُ­الاسلام، علی­نقی (1382)، ترجمه و شرحِ نهج البلاغه، تهران، انتشارات فقیه، چاپ هفتم.
    6.   لابه، برژیت و پوش، میشل (1390)، دنیایی را تصوّر کن که ...، ترجمۀ پروانۀ عروج‌نیا، با ویرایش و مقدّمۀ مصطفی ملکیان، تهران، انتشاراتِ نقد قلم و آسمانِ خیال، چاپ اوّل.

        14 . محمّدیِ ری­شهری، محمّد (1377)، میزانُ الحِکمَهِ، ج. 3، قم، دارُالحدیث.

    1. محمودی، محمّدباقر (1376)، نَهجُ السَّعادَهِ فی مُستَدرَکِ نَهجِ البَلاغَهِ، ج. 4، تصحیحِ عزیزِ آلِ­طالب، تهران، انتشاراتِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    2. مصطفوی، حسن (1368)، أَلتَّحقیقُ فی کَلِماتِ القُرآنِ الکَریمِ، ج. 7، تهران، انتشاراتِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اوّل.
    3. ملکیان، مصطفی (1385)، ایمان و تعقّل، قم، مرکزِ مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
    4. ____________ (1389)، حدیث آرزومندی، تهران، نشرِ نگاه معاصر، چاپ دوم.
    5. ____________ (1394)، در رهگذار باد و نگهبان لاله، جلد دوم، تهران، نشرِ نگاه معاصر، چاپ اوّل.
    6. ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­____________ (1380)، راهی به رهایی، تهران، نشرِ نگاه معاصر، چاپ اوّل.

    21.____________ (1379)، «روشنفکری، تجدّد و دینداری»، فصل­نامۀ پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شمارۀ 24، (مهر و آبانِ 1379)، صص 146-162.

    1. Durkheim, Emile (2002), Moral Education, Translated with a preface by Everett K. Wilson and Herman Schnurer, New York.
    2. Hume, David (1976), A Treatise of Human Nature, Edited by L.A.Sellby-Bigge, Revised by P. H. Nidditch, Oxford University Press, Second Edition.
    3. May, W. F. (1967), A Catalogue of Sins: A Contemporary Examination of Christian Conscience, New York: Holt, Rinehart and Winston.
    4. Riggs, Wayne (2010), “Open-mindedness”, In: Metaphilosophy, No. 41, PP. 172-188.
    5. 26. Stein, Jesse (Editor in Chief) (1973), The Random House Dictionary of the English Language, New York: Random House. Inc., The Unabridged Edition, 6th

     

Files

History

  • Receive Date: 13 January 2022
  • Revise Date: 22 February 2022
  • Accept Date: 03 March 2022

Share

How to cite

Statistics