Transferring the Doctrine of the Value of "not Showing off" to Elementary School Girls through Stories: a Phenomenological Study

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor of Studies, Curriculum Planning and Education, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdosi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2 Master of Educational Management, Ferdosi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

Abstract

The present study was conducted with the help of story books in order to investigate how to transfer the educational and moral doctrine of not showing off and explain the consequences of showy behaviors to elementary school girls. The research method was descriptive phenomenological and "maximum diversity" sampling type, and guided semi-structured interview was conducted with 130 students aged 9 to 12 years, in seven provinces of the country, after giving and reading the book. The analysis of the data obtained from the interviews was done using the topic analysis method of the topic network type. Finally, after examining and analyzing the data, basic themes (N=260) were extracted in the first stage, organizing themes (N=41) in the second stage, and overarching themes (N=7) in the final stage. These themes are in the form of "five levels" of pseudo- rising with the titles: "failure to connect with the message of the book", "failure to transfer learning to the real world", "cognitive and emotional evaluation of than not showing off to Non-mahram", "transfer of learning to the real environment of life", "inclination and action in the path of social activism, chastity and hijab" and a side level titled "indirect learning other moral values" were categorized.In general, the obtained findings indicate the high capacity of story books in the indirect transfer and teaching of moral and value teachings such as not showing off to children and teenagers, which is worthy of the officials and the program. Cultural heritage should be given more attention.

Keywords

Main Subjects


Article Title [Persian]

انتقال آموزۀ ارزش «عدم‏ جلوه ‏گری» به دختران دبستانی، از طریق داستان: مطالعه ‏ای پدیدارشناسانه

Authors [Persian]

  • محمود سعیدی رضوانی 1
  • فاطمه غلامی 2
1 دانشیار مطالعات و برنامه ریزی درسی و آموزش دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی و مسئول کارگروه عفافگرایی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
Abstract [Persian]

مطالعۀ حاضر، به‎منظور بررسی چگونگی انتقال آموزۀ تربیتی و اخلاقی عدم‎جلوه‎گری و تبیین پیامدهای رفتارهای جلوه‎گرانه به دختران دورۀ ابتدایی، به کمک کتاب داستان انجام گرفت. روش پژوهش، پدیدارشناختی توصیفی و نوع نمونه‎گیری «باحداکثر تنوع» لحاظ شد و با 130 دانش‎آموز 9 الی 12 سال، در هفت استان کشور، بعد از اهدا و مطالعۀ کتاب، مصاحبۀ نیمه‏ساختاریافتۀ هدایت ‏شده صورت پذیرفت. تجزیه‎وتحلیل داده‎های به‌دست‌آمده از مصاحبه‎ها، با استفاده از روش تحلیل‎مضمون از نوع شبکه مضامین انجام گرفت. درنهایت، بعد از بررسی و تحلیل داده‏ها، در مرحلۀ اول مضامین پایه (N=260)، در مرحلۀ دوم مضامین سازمان‎دهنده (N=41) و در مرحلۀ پایانی نیز، مضامین فراگیر (N=7) استخراج شدند و این مضامین، در قالب «پنج سطح» شبه‎صعودی‎ با عناوین: «عدم‎ارتباط‎گیری با پیامِ کتاب»، «عدم‎انتقالِ یادگیری به دنیای واقعی»، «ارزش‎گذاری شناختی و عاطفی نسبت به عدم‎جلوه‎گری نزد نامحرم»، «انتقالِ یادگیری به محیط واقعی زندگی»، «تمایل و اقدام در مسیر کنشگری اجتماعی عفاف‎وحجاب» و یک سطح جانبی با عنوان «یادگیری غیرمستقیم سایر ارزش‌های اخلاقی» دسته‎بندی شدند. درمجموع، یافته‌های به‎دست‏آمده، از ظرفیت بالای کتاب‎های داستان، در انتقال و آموزش غیرمستقیم آموزه‏های اخلاقی و ارزشی نظیر عدم‎جلوه‎گری، به کودکان و نوجوانان حکایت دارد که شایسته است از سوی مسئولان و برنامه‎ریزان فرهنگی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

Keywords [Persian]

  • جلوه گری
  • ارزش اخلاقی
  • داستان گلابتون
  • دختران دورۀ ابتدایی
اترک، حسین. (1399). «پیوند اخلاق فلسفی و دینی در الذریعة راغب اصفهانی». تأملات اخلاقی، 1 (1): 103-133.
آرام، علیرضا و گراوندی، بهاره. (1400). «متافیزیک فاصله و چالش اخلاقی آن در نظریه هنری برشت». تأملات اخلاقی، 2 (4): 75-92.
استراوس، انسلم و کربین، جولیت. (1990). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. ترجمه افشار، ابراهیم. (1391). تهران: نشر نی.
اسلامیان، زهرا (1401). طراحی برنامه درسی مبتنی‏بر تفاوت‏های فردی و تدوین راهبردهای یاددهی-یادگیری درس دین و زندگی مبتنی بر آن. رساله دکتری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ‎نشده.
الیس‎اورمراد، جین (2012). یادگیری انسان (نظریهها و کاربرد)؛ ویراست ششم. ترجمه سیدمحمدی، یحیی (1392). نشر ارسباران.
امین‎یزدی، سیدامیر و نیکخواه، پروانه (1390). نقش آگاهی محاوره‎ای بر عملکرد کودکان در تکالیف تئوری ذهن. نشریه پژوهشهای روانشناختی، 14(27): 79-100.
ایجی، الهام و سلیمانی، نادر (1396). پیش‏بینی سواد رسانه‏ای دانش‏آموزان براساس هوش اجتماعی و سرمایه اجتماعی آنان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 11(4): 25-37.
برخورداری، رمضان؛ مدنی، سیدهادی (1395). «تحلیل محتوای کیفی قصه‎های صمد بهرنگی به‎منظور بررسی امکان استخراج مضامین تربیتی‎انتقادی». خانواده و پژوهش، 13 (1): 93-116.
جمالی،‌هاجر و پناهی، مهین (1400). «بررسی روش تربیتی الگویی در مثنوی‎های عطار با توجه به نظریه یادگیری شناختی- اجتماعی آلبرت بندورا». پژوهشنامه عرفان، 12 (24): 43-68.
حامدی، فرهاد (1400). «بررسی رمان «همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها» براساس نظریه یادگیری شناختی-اجتماعی آلبرت بندورا». مجله ادبیات فارسی، 17 (28): 1-8.
حسن‎نیا، سمیه و شمشیری، بابک (1398). بررسی تطبیقی فرایندهای یادگیری مشاهده‎ای بندورا در قرآن. نشریه رویش روانشناسی، 8(36): 167-174.
رحمانی، عبدالرزاق و جعفری، شهلا (1400). «بررسی رابطه بین دو هوش (کلامی زبانی و منطقی ریاضی) و فهم قواعد زبان عربی (نمونه مورد مطالعه: دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان)». الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها، فصلیه علمیة محکمة، 17(61): 91-116.
سعیدی‎رضوانی، محمود (1400). تقلیلگرایی در تربیت و پیچیدگی امر جنسی: چالش میان تربیت حداقلی و حداکثری در امر جنسی. انتشارات پژوهشگاه حوزه‌ودانشگاه.
سعیدی‎رضوانی، محمود و بینقی، تقی (1380). «تأملی در باب تناسب نظام آموزش و پرورش رسمی با تربیت دینی». نشر تربیت اسلامی، تربیت اسلامی ویژه آسیب‎شناسی تربیت دینی، کتاب ششم.
سعیدی‎‎رضوانی، محمود و غلامی، فاطمه. (1400). «زیست‎نامه شهدا و لایه‎های ذهنی مخاطبان: ربایش‎ها، رانش‎ها، رویش‎ها». فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 29 (53): 123-164.
سعیدی‎رضوانی، محمود؛ غلامی، فاطمه و محبی، محمدمهدی. (1400). «رهیافتی از الگوسازی تربیتی تا الگوپذیری از شهید سلیمانی ازسوی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد». دوفصلنامه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 9 (17): 233-264.
سلطانی، فاطمه (1400). «بررسی کارکرد تعلیمی فانتزی در داستان‎های کودکان و نوجوانان». پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، 13(49)، 41-69.
طالبی، بهنام و کریمی، فاطمه (1399). «تبیینی بر ادراک دختران دانش‎آموز از نحوه حجاب در مدارسی که چادر در آن‎ها اجباری است». فصلنامه زن و جامعه، 11 (1): 111-128.
فکور ثقیه، امیرمحمد؛ قوی‎هیکل، مهدی و ایلانی، ریحانه (1399). «بررسی تأثیر نیاز مصرف‎کنندگان به منحصربه فرد بودن، بر رفتار خرید آن‎ها به وسیله خودابرازی و خودنمایی». فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین، 10(39): 17-36.
عابدی‎جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی، 5(2): 151-198.
عباس‎زاده، محمد (1391). «تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی». جامعهشناسی کاربردی، 23(45): 19-34.
عظیمی، حسین؛ رحیم‎زاده، مهسا و ناصری، مسعود. (1399). «بررسی تأثیر‌پذیری موفقیت مسیر شغلی عینی و ذهنی از اخلاق حرفه‌ای اسلامی». فصلنامه تأملات اخلاقی، 1 (1): 155-178.
علوی، سیدحمیدرضا؛ حاج‎غلامرضایی، مهناز (1391). «روش‎شناسی آموزش ارزش‎های اخلاقی و دینی». اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(2)، 107-132.
کرسول، جان دبلیو. (2009). «طرح تحقیق در علوم انسانی و اجتماعی». ترجمه سعدی‎پور، اسماعیل. تهران: نشر دوران.
کریمی، فاطمه و طالبی، بهنام (1400). «جستاری بر تجارب زیسته دانش‎آموزان از حدود حجاب اسلامی». فصلنامه خانواده و پژوهش، 18(1): 137-150.
کشتی‎آرای، نرگس؛ فتحی‎واجارگاه، کوروش؛ زیمیتات، کرایگ و فروغی، احمدعلی (1388). «طراحی الگوی برنامه درسی تجربه شده مبتنی‎بر رویکرد پدیدارشناسی و اعتبارسنجی آن در گروه‎های پزشکی». مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 9 (21): 55-67.
کیانی، حسین و میرقادری، بشری‎سادات. (1391). «القیم التربویة ودورها فی قصص الأطفال دراسة فی قصص کامل الکیلانی». بحوث فی اللغة العربیة و آدابها. 4 (6): 103-113.
معنوی، زینب‎سادات و طاهری، مسلم (1400). «خودنمایی زنان در فضای مجازی به‎مثابه یک آسیب اجتماعی و راهکارهای مقابله با آن». نشریه مطالعات اسلامی آسیبهای اجتماعی، 3(5): 189-206.
مقدم، غلامعلی و صدری‎فر، نبی‎الله (1400). «نقش تربیتی جلوه‎گری متقابل زوجین براساس روایات در استحکام خانواده و تأثیر آن بر سبک زندگی در عصر جدید». نشریه آموزههای تربیتی در قرآن و حدیث، 7 (13): 187-200.
موسوی، سیدرضا (1395). «زمینه‎های شخصیتی جلوه‎نمایی بانوان از منظر قرآن و حدیث». نشریه اسلام و پژوهشهای تربیتی، 8(15): 111-133.
میراحمدی، صادق. (1400). «بررسی اهمیت فضایل فکری در آموزش و چگونگی اکتساب آن‎ها». فصلنامه تأملات اخلاقی، 2(2): 62-78.
نوری، علی و محسنی‎تبریزی، علیرضا (1395). تبیین جامعه‎شناختی عوامل مؤثر بر مدیریت بدن با تأکید بر خودنمایی (مورد مطالعه: مردان شهر تهران). نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران، 7(2): 29-53.
هاشمی، فرح؛ امین‏یزدی، سیدامیر و کارشکی، حسین (1395). «نقش تئوری ذهن و همدلی در پیش‎بینی مشکلات رفتاری-هیجانی دانش‎آموزان خانواده‎های طلاق و عادی». مجله پژوهشهای روانشناسی بالینی و مشاوره، 6 (1): 24-43.
Kiger, Michelle E & Varpio, Lara. (2020). Thematic Analysis of Qualitative Data: AMEE Guide No. 131. Medical Teacher, 42(8):846-854/ doi: 10.1080/0142159X.2020.1755030.
Lewis, John Allen. (2009). Redefining Qualitative Methods: Elievability in the Fifth Moment. International Journal of Qualitative Methods. Vol. 8 No. 2: 1-14.
Moser, Albine & Korstjens, Irene. (2018). Series: Practical Guidance to Qualitative Research. Part 3: Sampling, Data Collection and Analysis. Eur J Gen Pract. 24(1): 9–18.
Tenny, Steven; Brannan, Grace D.; Brannan, Janelle M. & Sharts-Hopko, Nancy C. (2021). Qualitative Study. StatPearls Publishing, Treasure Island. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29262162/